Bitcoin is al jaren een hot topic in de financiële wereld. Wat ooit begon als een nicheproject voor techneuten, is vandaag een wereldwijd bekend beleggingsinstrument. Toch blijven veel mensen – en zeker beginnende beleggers – achter met vragen. In dit artikel nemen we je stap voor stap mee door de belangrijkste inzichten. Geen ingewikkeld jargon of overdreven optimisme, maar een heldere uitleg waarmee je als (beginnende) belegger beter kunt inschatten of bitcoin een plaats verdient in je portefeuille.

1      Wat is bitcoin eigenlijk?

Bitcoin is een digitale valuta, oftewel een vorm van geld die volledig online bestaat. In tegenstelling tot euro’s of dollars is er van bitcoin geen fysieke munt of biljet. Je kan het dus niet vasthouden of uit de muur halen.

Wat bitcoin bijzonder maakt, is dat het decentraal werkt: er is geen centrale bank of overheid die het systeem beheert. Alles gebeurt via een wereldwijd netwerk van computers.

Het idee ontstond in 2008, midden in de financiële crisis, toen het vertrouwen in banken en overheden een flinke deuk kreeg. In die context publiceerde een onbekende persoon (of groep) onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto een kort technisch document: de "Bitcoin whitepaper". Daarin werd het idee voorgesteld van een digitaal geldsysteem dat volledig draait zonder tussenkomst van banken.

In januari 2009 werd het netwerk gelanceerd en werd de allereerste bitcoin ‘gemined’. Sindsdien is bitcoin uitgegroeid van een experimenteel project tot een wereldwijd bekend digitaal actief met miljoenen gebruikers en een groeiende rol in de financiële wereld.

2   Hoe werkt bitcoin technisch gezien (versimpeld)?

Om te begrijpen hoe bitcoin werkt, moet je één term kennen: blockchain. Dit is een soort digitaal kasboek waarin alle bitcoin-transacties worden bijgehouden. In plaats dat één bank dit boek beheert, wordt het wereldwijd gedeeld door duizenden computers. Daardoor kan iedereen controleren of alles klopt, en wordt fraude vrijwel onmogelijk.

Wanneer iemand bitcoin verstuurt, komt die transactie eerst in een wachtrij. Vervolgens wordt ze samen met andere transacties gebundeld in een blok. Zo’n blok wordt pas toegevoegd aan de blockchain als het is goedgekeurd via een proces dat mining heet.

Bij mining lossen krachtige computers ingewikkelde rekenpuzzels op. De eerste die dit correct doet, mag het blok toevoegen aan de keten en krijgt als beloning nieuwe bitcoin en transactiekosten. Dit proces houdt het netwerk veilig en betrouwbaar.

Een belangrijk kenmerk van bitcoin is de beperkte hoeveelheid: er zullen nooit meer dan 21 miljoen bitcoin bestaan. Dat is vooraf vastgelegd in de code en kan niet worden gewijzigd. Daardoor is bitcoin schaars — net zoals goud — en dat maakt het voor veel beleggers aantrekkelijk.

3      Wat maakt bitcoin interessant voor beleggers?

Bitcoin wordt door sommigen omschreven als het “digitale goud”. Net zoals goud heeft het geen centrale uitgever en is het aanbod beperkt. En zoals eerder gezegd, er zullen nooit meer dan 21 miljoen Bitcoins bestaan. Die schaarste, gecombineerd met de transparante werking en wereldwijde beschikbaarheid, maakt het voor veel beleggers interessant als vorm van waardeopslag – iets waarin je vermogen zijn waarde kan behouden, zeker in tijden van inflatie of onzekerheid.

Daarnaast is bitcoin ook gewoon spannend: de koers schommelt fel, soms met tientallen procenten op korte termijn. Dat maakt het risicovol, maar net die volatiliteit zorgt ervoor dat er ook veel te winnen valt. Wie goed geïnformeerd is en risico's kan inschatten, ziet in die bewegingen ook kansen.

Tot slot is er de groeiende interesse van grote spelers. Waar bitcoin vroeger vooral iets was voor techliefhebbers, stappen vandaag ook institutionele beleggers in. Denk aan beursgenoteerde bedrijven zoals Tesla die Bitcoin aankopen of de introductie van bitcoin-ETF’s (beursgenoteerde fondsen) die het voor het brede publiek makkelijker maken om te investeren. Dat versterkt het idee dat bitcoin stilaan een vaste plaats krijgt binnen de wereld van traditionele beleggingen.

Volgens bitcoinanalist en investeerder Tuur Demeester kun je op drie manieren naar bitcoin kijken als investering:

1. Bitcoin als verzekering (2 à 4% van je portefeuille): je stopt een klein deel van je vermogen in bitcoin als bescherming tegen inflatie of een crash op de obligatie- of aandelenmarkten. Mocht het traditionele systeem onder druk komen te staan, kan bitcoin sterk in waarde stijgen.
2. Bitcoin als speculatie of groeikans (10 à 20%): je gelooft dat Bitcoin verder zal groeien door maatschappelijke trends, technologische adoptie of afnemend vertrouwen in overheden en centrale banken. Je investeert bewuster een groter bedrag, met meer risico maar ook meer potentieel.
3. Bitcoin als overtuiging (50% of meer): je bent een echte ‘bitcoin maximalist’ en ziet bitcoin als dé toekomst van geld. Deze strategie zie je vooral bij jonge mensen die bereid zijn een groot deel van hun spaargeld of beleggingen of zelfs al hun geld erin te steken, in de hoop op een buitenproportioneel rendement, en misschien wel een vervroegd pensioen.

Welke aanpak bij jou past, hangt af van je financiële situatie, je risicotolerantie en hoe sterk je gelooft in het idee achter bitcoin.

4      Risico’s en nadelen waar je rekening mee moet houden

Hoewel bitcoin voor veel beleggers aantrekkelijk lijkt, is het belangrijk om ook stil te staan bij de risico’s. Het is en blijft een relatief nieuw en volatiel beleggingsinstrument, en wie instapt, doet er goed aan zich bewust te zijn van de valkuilen.

1. Hoge prijsvolatiliteit

Bitcoin staat bekend om zijn scherpe prijsbewegingen. De waarde kan op korte tijd sterk stijgen, maar even goed plots kelderen. Dat maakt het spannend, maar ook risicovol. Wie snel wil kopen of verkopen, kan geconfronteerd worden met forse koersschommelingen — iets wat zeker niet geschikt is voor elke belegger.

2. Regelgeving

Overheden wereldwijd worstelen nog altijd met hoe ze bitcoin en andere crypto’s moeten reguleren. Nieuwe wetgeving, belastingregels of zelfs een verbod kunnen een sterke impact hebben op de waarde en toegankelijkheid van bitcoin. Wat vandaag mag, is morgen misschien niet meer vanzelfsprekend.

3. Geen fysieke dekking of centrale tussenpersoon

In tegenstelling tot aandelen of obligaties staat er geen bedrijf of overheid garant voor bitcoin. Er is ook geen centrale partij waar je terechtkunt als er iets misgaat. Alles gebeurt in een gedecentraliseerd netwerk, wat tegelijk een sterkte én een zwakte is. Verlies je toegang tot je bitcoin, dan is er geen helpdesk die je kan redden.

4. Risico op verlies van toegang

Bitcoins worden bewaard via digitale sleutels (private keys). Wie die sleutel kwijtspeelt, verliest dus voorgoed de toegang tot zijn munten. In het verleden zijn er al mensen hun wallets verloren door nalatigheid. Daarom is het cruciaal om goed na te denken over veilige opslag en back-ups.

Het is belangrijk om te weten dat dit maar een paar van de risico’s zijn die komen kijken bij bitcoin. Het blijft een complex en soms onvoorspelbaar iets. Zorg dat je je goed informeert en blijf kritisch.

5      Hoe begin je als belegger met Bitcoin?

Bitcoin kopen is tegenwoordig vrij eenvoudig en vergelijkbaar met online bankieren, maar het is belangrijk om goed voorbereid te zijn voordat je begint. De eerste stap is het aanschaffen van bitcoin via een online platform, ook wel een crypto-exchange genoemd. Er zijn verschillende gebruiksvriendelijke opties beschikbaar:

• Bitvavo: een Nederlandse exchange met een eenvoudige interface, ideaal voor beginners.
• Coinbase: een van de grootste internationale platforms, bekend om zijn gebruiksvriendelijkheid.
• Binance: geschikt voor wie meer geavanceerde handelsopties zoekt.

Er bestaan nog tal van andere mogelijkheden. Het is daarom belangrijk om zelf voldoende onderzoek te doen naar het gebruiksgemak, de beveiliging, transactiekosten, het aanbod van cryptocurrencies en andere relevante factoren.

Na aankoop blijft je Bitcoin meestal staan op de exchange. Het verleden heeft echter al verschillende keren aangetoond dat dit niet altijd de veiligste plek is. Er is ook de mogelijkheid om je aangekochte crypto zelf te bewaren in een digitale portemonnee. Hiervan zijn twee soorten.

Als eerste zijn er de hot wallets, deze zijn verbonden met het internet. Ze zijn handig voor dagelijkse transacties en snelle toegang tot je crypto. Voorbeelden zijn MetaMask, Coinbase Wallet en Trust Wallet. Veel hot wallets zijn gratis te downloaden, maar sommige kunnen verborgen kosten hebben, zoals transactiekosten of servicekosten. Omdat ze online zijn, zijn ze gevoeliger voor hacks en malware. Het is daarom aan te raden om alleen kleine hoeveelheden crypto in een hot wallet te bewaren voor dagelijks gebruik.

Daarnaast heb je ook cold wallets, deze zijn offline en bieden daardoor betere beveiliging. Ze zijn ideaal voor het langdurig opslaan van grotere hoeveelheden cryptocurrency. Voorbeelden zijn hardware wallets zoals Ledger Nano X en Trezor Model T. Hoewel ze een eenmalige aanschafprijs hebben (vaak tussen de €50 en €200) bieden ze extra gemoedsrust voor beleggers.

De kosten voor het kopen en bewaren van bitcoin verschillen per platform. Als je bitcoin koopt via een online exchange, betaal je meestal een klein percentage van het bedrag als commissie, vaak tussen 0,1% en 1%. Soms rekenen ze ook een klein verschil tussen de koop- en verkoopprijs, de zogenaamde spread. Daarnaast betaal je soms een extra kleine vergoeding als je je bitcoin van de exchange naar je eigen wallet stuurt.

Kortom: de kosten hangen af van welke broker je kiest, hoeveel je koopt en hoe je je bitcoin bewaart. Daarom is het belangrijk om goed te kijken naar de kosten en veiligheid, zodat je een goede keuze maakt die bij jou past.

6      Belangrijk om te onthouden

Bitcoin is een fascinerend beleggingsinstrument dat steeds meer mensen aantrekt. Het biedt interessante mogelijkheden dankzij zijn beperkte aanbod, decentralisatie en groeiende acceptatie. Tegelijkertijd is het belangrijk om je goed bewust te zijn van de risico’s, zoals de sterke koersschommelingen en het ontbreken van een centrale tussenpersoon.

Voor beginners is het vooral belangrijk om rustig te starten, goed onderzoek te doen naar welke broker en bewaarmethode het beste bij je passen, en niet meer te investeren dan je kunt missen. Door verstandig om te gaan met je investering en goed na te denken over veiligheid en kosten, kun je bitcoin op een verantwoorde manier toevoegen aan je beleggingsportefeuille.

Bitcoin blijft een volatiel en relatief nieuw beleggingsinstrument. Goed geïnformeerd blijven en een weloverwogen strategie hanteren, zijn essentieel om de kansen en risico’s in balans te houden.